پترو پردا شركت پترو پردا تامین کننده تجهیزات و مجری پروژه های نفت گاز پتروشیمی آب و فاضلاب
راهنما و دستورالعمل نصب و سرویس شیرهای پروانه ای (Butterfly Valves)
عملکرد شیر پروانه ای :
یکی از ساده ترین شیرهایی که کاربرد صنعتی آن در امور آبرسانی متداول است، شیر صنعتی پروانه ای است. ساختمان آن تشکیل شده است از یک بدنه معمولی و یک صفحه مدور (دیسک) که تقریباً در وسط قرار دارد. این صفحه حول شفتی در حدود ٩٠ درجه می گردد و بوسیله اهرمی به گیربکس شیر متصل می شود. عامل محرک گیربکس شیر می تواند دستی یا برقی باشد.
شیرهای پروانه ای، شیرهای قطع و وصل جریان می باشند، لذا نباید با نیمه باز قرار دادن دیسک، از آنها برای کنترل فشار و دبی استفاده کرد. این امر سبب ایجاد پدیده کاویتاسیون شده، در اندک مدت باعث پوسیدگی و خوردگی بدنه می شود. علائم کاویتاسیون صدا و لرزش در شیر می باشد.
سرویس و نگهداری :
با توجه به نوع بیرینگهای به کار رفته در این شیرها و انتخاب قطعات متحرک از جنس خود روانکار، تعمیر و نگهداری این شیرها به حداقل رسیده است. با این وجود رعایت موارد ذیل بر کارایی و راندمان شیر تاثیر مثبت می گذارد.
- اجزای داخل گیربکس شیر توسط گریس روانکاری شده اند، چنانچه بیش از یک سال از ساخت شیر گذشته باشد، قبل از نصب باید اجزای داخل گیربکس مجدداً گریس کاری گردد و این عمل به طور مداوم هر سال تکرار شود.
- هنگام کار با شیرهایی که برای مدت طولانی باز و بسته نشده اند، احتیاج به نیروی بیشتری است، چرا که گریس بین اجزای متحرک از بین رفته و احتمال تجمع گرد و خاک در میان این اجزاء وجود دارد. جهت رفع این مشکل پس از زدودن گرد وخاک، باید اجزای داخل گیربکس را گریس کاری نمود.
- هر ماه حداقل یکبار شیر را بازدید کنید تا در صورت بروز نشتی نسبت به رفع آن اقدام گردد. احتمال بروز نشتی از سه ناحیه وجود دارد :
۱- نشتی از محل اتصال فلنج بدنه شیر با فلنج لوله متقابل :
در این حالت با آچارکشی پیچ و مهره های اتصال فلنج ها می توانید جلوی نشتی را بگیرید. در صورتی که نشتی متوقف نشد، اقدام به تعویض گسکت آببندی نمایید.
۲- نشتی از محل درپوش یاتاقان بدنه :
در این صورت پیچ های درپوش را باز نموده، اورینگ مربوطه را تعویض نمایید.
۳- نشتی از بین گیربکس و بدنه و نشتی از داخل گیربکس :
در این حالت رفع نشتی نیاز به تخصص بیشتری دارد و بهتر است با کارخانه سازنده تماس گرفته شود.
یکی از جاهایی که امکان نشتی از آنجا وجود دارد، لاستیک آببند بین دیسک و نشیمنگاه دیسک است. عیوب احتمالی موجود در لاستیک آببند به دو دسته زیر تقسیم می گردد :
- زدگی موضعی :
این عیب به علت گیرکردن اجسام خارجی از قبیل تکه های سنگ و سیمان، باقی مانده های الکترود جوشکاری، تکه های مفتولی فلزی و … بین دیسک و بدنه بوجود می آید که در موارد حاد به سطح فلزی آببندی بدنه نیز آسیب می رساند.
- تغییر شکل لاستیک آببندی شیر پروانه ای
این پدیده در صورتی بوجود می آید که دیسک برای مدت طولانی بسته باشد. در این حالت لاستیک خاصیت ارتجاعی خود را از دست داده و نمی تواند تماس لازم جهت آببندی را با بدنه برقرار نماید.
در هر دو حالت فوق بایستی لاستیک آب بندی را تعویض نمود. روش تعویض لاستیک آببندی به قرار زیر است :
پیچ های سر شش گوش روی دیسک را باز کنید و روبند لاستیک آب بندی را از دیسک جدا کنید. پس از تعویض لاستیک، روبند را دقیقاً مطابق وضعیت اولیه به دیسک متصل کنید.
برای به هم نخوردن وضعیت اولیه روبند دیسک، قبل از باز کردن، سوراخهای متقابل روبند و دیسک را علامت گذاری کنید و هرگز وضعیت پیچ های مغزی را تغییر ندهید.
مزایا و معایب شیرهای پروانه ای :
- شیرهای پروانه ای دارای ارتفاع و پهنای کمتری نسبت به شیرهای کشویی بوده و از فلز کمتری در ساخت آنها استفاده شده، لذا دارای بهایی کمتری هستند. همچنین در جایی که نیاز به ایجاد حوضچه باشد، در هزینه ایجاد ساختمان حوضچه صرفه جویی می شود.
- به دلیل استفاده از گیربکس، کاربرد دستی شیرهای پروانه ای آسان تر است.
- به علت وجود گیربکس، نگهداری و روغنکاری شیرهای پروانه ای بیشتر است
